In hun geweldige boek Kom van die bank af! omschrijven Sonja Borgsteede en Mariëlle Beckers drie soorten groepsdruk. Het boek van Borgstede en Beckers gaat over pubers en bewegen, maar ook in het kader van weerbaarheid is het handig om inzicht te hebben in groepsdruk.
Onbewuste afstemming
Dit is de innerlijke motivatie om bij een groep te horen. Je stemt je eigen normen en waarden af op die van de groep. Bij pubers kan dit leiden tot gedrag dat ze in andere situatie niet zouden vertonen, bijvoorbeeld afval achterlaten op het strand.
Impliciete groepsdruk
Dit zijn de onuitgesproken regels binnen de groep. Een voorbeeld is het dragen van bepaalde (merk)kleding. Groepsleden voegen zich naar deze regels, omdat de identiteit als groepslid en de reacties van andere groepsleden belangrijk zijn voor het zelfbeeld. Ze zijn bang om uit de groep verstoten te worden.
Expliciete groepsdruk
Hierbij spreken groepsleden een precieze gedragsverwachting af waar iedereen zich aan moet houden. Er kan sprake zijn van dwang: wie zich niet houdt aan de gedragsregels, kan een sanctie tegemoet zien.
Groepsdruk raakt aan de psychologische basisbehoefte van verbondenheid. Het kan zowel negatieve als positieve gedragingen stimuleren. Als de groep het bijvoorbeeld belangrijk vindt om te sporten, dan kan dat groepsleden stimuleren om meer te bewegen. Positieve groepsdruk is mogelijk ook in te zetten als instrument tegen pesten. Dat vraagt tijd en inzet, maar bij succes is het een ongelooflijk krachtig middel
In het kader van weerbaarheid is het nuttig om inzicht te hebben de drie soorten groepsdruk, vooral als er sprake is van sociaal pesten.
Ik ben benieuwd wat je ervan vindt. Laat het me weten in een commentaar.
P.S. Meer hierover lezen? Het boek van Sonja Borgsteede en Mariëlle Beckers is Kom van die bank af! Over pubers en iets met bewegen en zo Uitgeverij Lucht BV, 9789491729935 september 2017
En hier op deze site staat nog veel meer leuks over groepsdruk.