In dit artikel en deze video schets ik de aard van de drie breinen die wij als mens in onze hersenpan hebben. En wat die doen voor (of tegen) onze weerbaarheid.
Reptielenbrein
Dit is evolutionair gezien het oudste deel van ons brein. Het is dat deel van het brein dat zich vrijwel uitsluitend bezighoudt met overleven. Het reptielenbrein zorgt dat we gaan vechten, vluchten of bevriezen bij bedreigende situaties. Het reptielenbrein is daarmee in staat om alle vooraf bedachte strategieën en tactieken te ‘overrulen’. En daarom is het soms zo moeilijk om je aan je eigen plan te houden als het spannend wordt: het reptielenbrein maakt dat je iets anders doet. Het reptielenbrein knaagt eigenlijk voortdurend aan onze Piramide van Mentaliteit.
Zoogdierenbrein
Het zoogdierenbrein is evolutionair gezien jonger dan het reptielenbrein. Het is het deel dat vooral gericht is op plezier en op sociale verbinding. Het is ons zoogdierenbrein dat feilloos aanvoelt hoe de dynamiek in een groep is. En of wij ons zorgen moeten maken over onze plaats in die groep.
De focus op plezier maakt dat ons zoogdierenbrein ook prima in staat is om ons af te leiden. Even dat leuke kattenfilmpje op YouTube bekijken, terwijl je eigenlijk aan je werkstuk moet sleutelen? Bedank je zoogdierenbrein daarvoor. Over YouTube gesproken: in dit filmpje komt het zoogdierenbrein hilarisch aan de orde als de ‘instant gratification monkey’. Niet voor niks een aap…
Mensenbrein
Het mensenbrein is evolutionair gezien het jongste deel van ons brein. Het is dat deel van de hersenen dat ons op en top mens maakt. Logisch redeneren, complexe sociale verbanden doorgronden, denken over denken: dat en nog veel meer doen we met ons mensenbrein. Het is ook met dit brein dat we nadenken over onze mentaliteit, strategie en tactiek. En waarmee we onze technieken en gereedschappen toepassen.
Betekenis voor weerbaarheid
Alle drie breinen hebben hun eigen invloed op onze weerbaarheid. We moeten beseffen dat alle mooie strategieën, tactieken en technieken we bedenken, in een flits ‘overruled’ kunnen worden door ons reptielenbrein. En we moeten beseffen dat ons zoogdierenbrein niets liever wil dan bij een groep horen. Zelfs als we vanuit ons mensenbrein kunnen redeneren dat die groep geen gezonde omgeving voor ons is…
Heeft weerbaarheidstraining dan eigenlijk wel zin, als onze aanpak voor weerbaarheid zó gemakkelijk opzij te zetten is door ons reptielen- en zoogdierenbrein? Ja! Ik geloof dat we met bewuste training in staat zijn om onze strategieën, tactieken en technieken toe te passen. Oók als het spannend wordt en ons reptielenbrein en zoogdierenbrein zich beginnen te roeren. Het gaat vast niet meteen goed. Je zult vast veel vallen en opstaan. Maar dat mág! Blijf oefenen, blijf trainen en kijk wat het je brengt.
Ik ben benieuwd wat je ervan vindt. Wanneer nam jouw reptielenbrein of zoogdierenbrein voor het laatst het roer over? Laat het me weten in een commentaar hieronder.